اندو کاردیت باکتریایی عبارتست از عفونت هر یک از موارد زیر:
• لایه داخلی قلب (اندوکاردیوم).
• دریچه های قلبی.
اندوکاردیت باکتریایی بیماری خطرناک وگاهاکشنده ای می باشد. دو عامل سبب بروز آن می شوند : باکتریها و قلبی که بدلیل انواع بیماری مستعد اندوکاریت شده است . مردان ، زنان و اطفال و تمامی افراد از تمامی گروه ها و نژادها ممکن است دچار آن شوند .
نقش باکتری ها چیست ؟
در حالت طبیعی برخی ازباکتریها در نقاط خاصی از بدن زندگی می کنند . آنها در مناطق زیر زندگی می نمایند :
• دهان و دستگاه تنفسی فوقانی
• دستگاه گوارشی و دستگاه ادراری وتناسلی.
• پوست.
باکتریها می توانند به گردش خون راه یابند که این حالت باکتریمی نامیده می شود. ممکن است این باکتری ها برروی دریچه های قلبی غیر طبیعی یا سایر بافتهای آسیب دیده بنشینند . اگر این حالت رخ دهد ، باکتری ها ممکن است سبب آسیب یا حتی تخریب دریچه های قلبی شوند .نقش دریچه های قلبی در هدایت جریان خون در قلب پر اهمیت می باشد . همچنین دریچه های قلبی به عنوان یک درب جهت حفظ جریان یک طرفه خون عمل می نمایند . اگر این دریچه ها آسیب ببینند، ممکن است نتایج بسیار خطرناکی داشته باشند . باکتریمی جزیی و گذرا پس از هر جراحی تهاجمی شایع می باشد (جراحیهای پزشکی که سبب برش پوست می شوند مثل برخی ازاعمال دندانپزشکی ).همه انواع باکتریها سبب اندوکاردیت نمی شوند و تنها برخی از انواع باکتریها سبب اندوکاردیت می شوند.
نقش قلب در اندو کاردیت باکتریایی چیست ؟
به ندرت افراد با قلب طبیعی دچار اندوکاردیت می شوند . افرادیکه مبتلا به برخی از بیماری های زمینه ای قلبی هستند در معرض خطر ابتلا به اندوکاردیت در هنگام بروز باکتریمی قراردارند .
برخی از حالتهای قلبی که فرد را در معرض این خطر قرار می دهند عبارتند از :
• دریچه قلبی مصنوعی (پروتز).
• سابقه اندوکاردیت .
• آسیب دریچه های قلبی در اثر بیماری روماتیسمی یا سایر بیماری ها.
• برخی ازانواع نقایص مادرزادی قلبی.
• کاردیومیوپاتی (یا بزرگ شدگی قلب ).
• پیوند قلب و متعاقب آن ابتلا به یک اختلال دریچه ای قلب.
افرادیکه سابقه ابتلای قبلی به اندوکاردیت باکتریایی را دارند همواره در معرض افزایش خطر ابتلای مجددبه آن قرار دارند .
برخی ازنقایص مادر زادی قلبی را می توان از طریق جراحی به شکل موفقیت آمیزی درمان نمود و با این کار، دیگر فرد در معرض خطرابتلا به اندوکاردیت قرار نخواهد داشت. نمونه های آن عبارتند از:
• نقص دیواره بین بطنی: سوراخ بین دوحفره تحتانی قلب را می توان بست.
• مجرای سرخرگی باز: دراین حالت مسیر باز میان سرخرگ ریه ها و همچنین سرخرگ بزرگی که خون را از قلب به بدن می برد، بسته می شود .
پس از اینکه این نقایص از طریق جراحی بطور کامل بسته شدند ، دیگر خطر بالای ابتلا به اندوکاردیت وجود نخواهد داشت .
چگونه می توان از اندوکاردیت باکتریایی پیشگیری کرد ؟
نمی توان از تمامی موارد اندوکاردیت باکتریایی پیشگیری کرد . چرا که ما دقیقا نمی دانیم که باکتریمی چه زمانی رخ می دهد .
کارشناسان استفاده از آنتی بیوتیکها را پیش از برخی ازاعمال دندانپزشکی درافرادیکه بدلیل وضعیت قلبیشان ، در معرض افزایش خطر ابتلا به اندوکاردیت باکتریایی قرار دارند ، توصیه می کنند . اگرچه در اکثر بیماران آنتی بیوتیک توصیه نمی شود .
افرادی که در معرض افزایش خطرابتلا به اندوکاردیت باکتریایی هستند باید کارتهایی را حمل نمایند که مشخصات و توصیه های لازم بر روی آنها نوشته شده اند . شما می توانید این کارتها را از پزشک خود دریافت نمایید . این کارت را به دندانپزشک یا پزشک خود نشان دهید . این امر به آنها در انجام ملاحظات ویژه مورد نیاز جهت حفظ سلامتی تان کمک می کند .
همچنین شما می توانید اقداماتی را جهت کاهش میزان خطر خود انجام دهید . برای مثال مهم است که روزانه دندانهای خود را مسواک زده و نخ دندان بکشید و دندانپزشک خود را به شکل منظم ملاقات نمایید . این اقدامات به شما در کاهش احتمال خطر باکتریمی کمک می نماید .
کسب اطلاعات مهم درباره اندو کاردیت باکتریایی
با پزشک ، پرستار یا مشاور سلامتی خود مشورت کنید . اگر مبتلا به بیماری قلبی می باشید یا قبلا دچار سکته مغزی شده اید، ممکن است اعضای خانواده شما در معرض خطر باشند . ایجاد تغییرات در شیوه زندگی آنها جهت کاهش میزان خطر مهم است .
شما می توانید از کتابچه ها و بروشورهای علمی جهت انتخاب زندگی سالمتر و کاهش میزان خطر ، کنترل بیماری و مراقبت از افراد مورد علاقه تان استفاده کنید .دانایی توانایی است بنابراین بیشتر بیاموزید و بیشتر زندگی کنید. شما همچنین می توانید برای اطلاعات بیشتر در این زمینه یا درمان اندوکاردیت باکتریایی با دکتر حکمت بهترین متخصص قلب اصفهان تماس بگیرید.
منبع:
تهیه و تنظیم :
واحد پیشگیری و آموزش همگانی مرکز قلب تهران
دکتر اکبر نیک پژوه
